A. Bibliografia
B. Wykształcenie, stopnie i tytuł• 1980, Uniwersytet Wrocławski, specjalizacja - archeologia, tytuł pracy magisterskiej - „Wielkość, rozplanowanie i zabudowa osad otwartych kultury łużyckiej na terenie Polski”, promotor - doc. dr hab. Józef Kaźmierczyk.
• 1991, tytuł pracy doktorskiej - „Przemiany osadnicze na Śląsku w okresie trwania kultury łużyckiej”, promotor - prof. dr hab. Bogusław Gediga.
• 2005, habilitacja na podstawie publikacji - „Znaki utrwalone w glinie. Społeczno-obrzędowe aspekty działań wytwórczych końca epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Model nadodrzański”, Wrocław 2003.
Języki obce:
język niemiecki - dość dobra znajomość
C. Praca badawcza
Obszary zainteresowań zawodowych:
• Szeroki przedział chronologiczny sięgający od wczesnego neolitu po XIX wiek. Geograficzną strefą odniesienia stanowi zasadniczo Europa Środkowa. W zależności od podejmowanego zagadnienia staje się ona tłem dla rozważań dotyczących Nadodrza, albo ujmowana jest w szerszym kontekście geograficzno-kulturowym (europejskim, śródziemnomorskim). Tak szerokie ramy czasowo-przestrzenne i ich elastyczne ujmowanie wynikają z zainteresowań badawczych. Wpierw dotyczyły one zagadnień osadniczych w nadodrzańskiej strefie pól popielnicowych (epoka brązu i wczesna epoka żelaza). Następnie zagadnień wytwórczych (metalurgia i garncarstwo) w kontekście społecznym i obrzędowym, rozpatrywanych w tym samym zakresie czasowo-przestrzennym, ale na tle środkowoeuropejskim. Wiązały się one ściśle ze studiami ceramologicznymi, które wciąż kontynuuję. Podchodzę do nich z pozycji kontekstualnych: studia nad obrzędowymi strukturami ceramiki naczyniowej z cmentarzysk, studia nad społeczno-wytwórczymi kontekstami ceramiki naczyniowej z osad, studia nad strukturą funkcjonalną ceramiki naczyniowej z osad (z uwzględnieniem aspektu badań nad relacjami przestrzennymi w ramach osiedla i w powiązaniu z cmentarzykiem), studia nad destrukcją ceramiki z osad w kontekście badań nad chronologiczną przydatnością serii rozdrobnionych i w powiązaniu z mikroprocesami przyrodniczymi.
• Obrzędowość pogrzebową i problematyka eschatologiczna. Mieszczą się tutaj zakończone studia nad tymi kwestiami w odniesieniu do epoki pól popielnicowych, jak również realizowane obecnie studia strukturalno-semiotyczne nad obrzędowo-eschatologicznymi kontekstami działań przędzalniczych i tkackich pomiędzy VI tys. p.n.e. a okresem nowożytnym w skali środkowoeuropejskiej i z odniesieniami do terenów otaczających.
• Symbolika góry Ślęży oraz związanych z nią znaków krzyża oraz rzeźb. Obecnie koncentruję uwagę na rzeźbach lwów. Te zagadnienia ujmuję w przedziale chronologicznym od schyłku wczesnego średniowiecza po XIX wiek, w kontekście dziejów zakonu kanoników regularnych NMP na Piasku we Wrocławiu. Są to zatem problemy silnie powiązane ze studiami historycznymi.
• Studia nad wierzeniami pozagrobowymi Słowian w średniowieczu.
• Ostatnim polem zainteresowań, związanych również z kwestiami symbolicznymi, jest problematyka relacji długich domów i długich grobowców. Dotyczy ona zatem wczesnego i środkowego neolitu w kontekście europejskim.
• Stałym nurtem zainteresowań pozostają ponadto zagadnienia metodologiczne i historiozoficzne.
Zakończone projekty badawcze:
1) Projekt KBN nr 1 1182 91 02.
• realizowany w latach 1991-1992.
• kierownik projektu: Andrzej Mierzwiński.
• jednostka organizująca projekt: Uniwersytet Wrocławski - Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych.
• opis projektu: W ramach projektu przeprowadzono studia osadnicze dotyczące terenu Opolszczyzny (ok. 8840 km2) dla wycinka pradziejów pomiędzy starszą epoką brązu i wczesnym okresem lateńskim. Prowadzono analizę o charakterze makroregionalnym. Operowano na mapach osadniczych w skali 1:300 000. Na podstawie analizy 1542 punktów osadniczych wyróżniono 5 jednostek regionalnych, dla których opracowano dynamikę przemian osadniczych oraz modele potencjalnych preferencji siedliskowych. Analiza porównawcza pozwoliła ukazać strefowe zróżnicowanie procesu osadniczego w ramach Opolszczyzny: strefa południowa, północna i wschodnia. Analizowano zagadnienie wielkości i trwałości lokalnych ekumen.
• publikacje dotyczące projektu: Andrzej Mierzwiński, Zasiedlenie Opolszczyzny od starszej epoki brązu po wczesny okres lateński, Wrocław 1992.
Praktyka terenowa:
Stanowisko
• rodzaj i chronologia
• rok
• prowadzący
• jednostka
Skoroszowice, woj. dolnośląskie
• osiedle neolityczne,
• 1975 r.
• kierownik badań wykopaliskowych W. Wojciechowski,
• Uniwersytet Wrocławski.
Przecławice, woj. dolnośląskie
• cmentarzysko z wczesnej epoki brązu,
• 1976 r.
• kierownik badań wykopaliskowych I. Lasak,
• Uniwersytet Wrocławski.
Novae-Svištov, Bułgaria
• miasto bizantyjskie,
• 1977 r.
• kierownik badań wykopaliskowych K. Bykowski,
• Uniwersytet Wrocławski.
Olbrachcice, woj. wielkopolskie
• obozowisko mezolityczne,
• 1978 r.
• kierownik badań wykopaliskowych J. Burdukiewicz,
• Uniwersytet Wrocławski.
Radłowice, woj. dolnośląskie
• osiedle wielokulturowe,
• 1979 r.
• kierownik badań wykopaliskowych I. Lasak,
• Uniwersytet Wrocławski.
Dolice, woj. zachodniopomorskie
• cmentarzysko z epoki brązu,
• 1981-1982 r.
• kierownik badań wykopaliskowych S. Wesołowski,
• Instytut Historii Kultury Materialnej PAN.
Bytom Odrzański, woj. lubuskie
• grodzisko wczesnośredniowieczne,
• 1984 r.
• kierownik badań wykopaliskowych S. Moździoch,
• Instytut Historii Kultury Materialnej PAN.
Kunice, woj. dolnośląskie
• osiedle z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza,
• 1985-1986, 1988 r.
• kierownik badań wykopaliskowych A. Mierzwiński,
• Instytut Historii Kultury Materialnej PAN.
Ślęża, woj. dolnośląskie
• miejsce kultowe,
• 1987 r.
• kierownik badań inwentaryzacyjnych A. Mierzwiński,
• Instytut Śląski w Opolu.
Mirków-Twardogóra, woj. dolnośląskie
• stanowiska pradziejowe, średniowieczne i nowożytne,
• 1992-1993 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Bytom Odrzański-Nowe Miasteczko, woj. lubuskie
• stanowiska pradziejowe, średniowieczne i nowożytne,
• 1995 r.
• kierownik nadzorów archeologicznych 2 inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Partynice
• osiedle wielokulturowe (neolit, epoka brązu, okres lateński, średniowiecze, okres nowożytny),
• 1995 r.
• kierownik badań wykopaliskowych A. Kosicki,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Twardogóra, woj. dolnośląskie
• miasto średniowieczne i nowożytne,
• 1995 r.
• kierownik nadzorów archeologicznych 2 inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Ołbin
• miasto średniowieczne i nowożytne,
• 1995 r.
• kierownik nadzorów archeologicznych 3 inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Leśnica
• miasto średniowieczne i nowożytne,
• 1995 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji A. Mierzwiński,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Leśnica
• zamek średniowieczny,
• 1995 r
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Mokra
• osadnictwo średniowieczne i nowożytne,
• 1996 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Goszcz, woj. dolnośląskie
• osiedle średniowieczne i nowożytne,
• 1996 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Ołbin
• miasto średniowieczne i nowożytne,
• 1996-1998 r.
• kierownik nadzorów archeologicznych 6 inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Leśnica
• miasto średniowieczne i nowożytne,
• 1996 r.
• kierownik badań wykopaliskowych i nadzoru archeologicznego S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Bytom Odrzański, woj. lubuskie
• miasto średniowieczne i nowożytne,
• 1996-1999 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Plac J. Bema
• miasto średniowieczne i nowożytne,
• 1997 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Gaj-Kozanów-Pilczyce
• osiedla średniowieczne i nowożytne,
• 1997 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Trzebnica, woj. dolnośląskie
• miasto średniowieczne i nowożytne,
• 1997-1998 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Mokra
• gródek stożkowaty,
• 1998 r.
• kierownik badań wykopaliskowych S. Możdzioch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Milicz, woj. dolnośląskie
• miasto średniowieczne i nowożytne,
• 1998-2001 r
• kierownik nadzorów archeologicznych 2 inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Mokra
• osiedle średniowieczne i nowożytne,
• 1999 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Leśnica
• miasto średniowieczne i nowożytne,
• 1999-2001 r.
• kierownik nadzorów archeologicznych 4 inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Kozanów
• osiedle średniowieczne i nowożytne,
• 1999 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Ołbin
• miasto średniowieczne i nowożytne,
• 1999-2001 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wierzchowice, woj. dolnośląskie-Odolanów, woj. wielkopolskie
• stanowiska pradziejowe, średniowieczne i nowożytne (nadzór archeologiczny inwestycji); badania wykopaliskowe cmentarzyska i osiedla z okresu wpływów rzymskich w Czatkowicach,
• 2000 r.
• kierownik badań wykopaliskowych obu stanowisk i nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Bytom Odrzański, woj. lubuskie
• miasto średniowieczne i nowożytne,
• 2000 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Leśnica
• zamek średniowieczny,
• 2001 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wierzchowice, woj. dolnośląskie
• wieś średniowieczna i nowożytna,
• 2002 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Bytom Odrzański, woj. lubuskie
• miasto średniowieczne i nowożytne,
• 2003 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Twardogóra, woj. dolnośląskie
• miasto średniowieczne i nowożytne,
• 2003 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Kuźniki
• osiedle średniowieczne i nowożytne,
• 2003 r.
• kierownik nadzoru archeologicznego inwestycji S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Partynice
• osiedle średniowiecze i nowożytny,
• 2005 r.
• kierownik nadzorów archeologicznych 2 inwestycji L. Nowacka,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Wrocław-Ołbin
• miasto średniowieczne i nowożytne,
• 2006, 2008 r.
• kierownik nadzorów archeologicznych 2 inwestycji L. Nowacka,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Opole-Ostrówek
• gród i zamek, średniowieczne i okres nowożytny,
• 2009 r.
• kierownik badań wykopaliskowych S. Moździoch,
• Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
D. Kariera zawodowa
Instytut Historii Kultury Materialnej PAN, obecnie Instytut Archeologii i Etnologii PAN
• 1984-1985 r. asystent
• 1986-1991 r. starszy asystent
• 1991-2006 adiunkt
• 2006-2010 r. docent
• od 2010 r. profesor nadzwyczajny PAN
Stypendia:
• 6-18.10.1997 r. - pobyt dotyczący studiów ceramologicznych na zaproszenie Archäologische Kommission, stypendium przyznane przez Österreichische Akademie der Wissenschaften.
E. Działalność redakcyjna i edytorska
• Studia nad grodami epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej, Prace Komisji Archeologicznej, Polska Akademia Nauk - Oddział we Wrocławiu, nr 7, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1989.
• Problemy badań nad osadnictwem pradziejowym, Prace Komisji Archeologicznej, Polska Akademia Nauk - Oddział we Wrocławiu, nr 10, Wrocław-Warszawa-Kraków 1992.
• Rola Odry i Łaby w przemianach kulturowych epoki brązu i epoki żelaza/ Die Rolle der Oder und Elbe in den Kulturwandlungen der Bronze und Eisenzeit, Prace Komisji Archeologicznej, Polska Akademia Nauk - Oddział we Wrocławiu, Nr 11, Wrocław-Gliwice 1997.
• Die symbolische Kultur des Urnenfelderkreises in der Bronze- und frühen Eisenzeit Mitteleuropas. Konferenz Biskupin, 22-24 Juni 1998, Biskupin 1998.
• Sztuka epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej/ Die Kunst der Bronzezeit unde frühen Eisenzeit in Mitteleuropa, Prace Komisji Archeologicznej, Polska Akademia Nauk - Oddział we Wrocławiu, nr 14, Wrocław-Biskupin 2001.
• Archeologia - Kultura - Ideologie/Archäologie - Kultur - Ideologien. Biskupin, 20-22.06.2002. Streszczenia referatów, Biskupin 2002.
F. Organizacja i popularyzacja nauki:
Udział w konferencjach naukowych:
• V Śląska Konferencja Archeologiczna, 22-25.04.1987 r. - Pokrzywna (referat).
• Grody epoki brązu i wczesnej epoki żelaza - geneza i funkcja, 12-13.10.1987 - Wrocław (referat).
• VI Śląskie Spotkania Archeologiczne, 10-12.05.1989 r. - Lubiatów (referat).
• Problemy badań nad osadnictwem pradziejowym, 23-25.10.1989 r. - Wrocław (referat).
• Ziemie polskie we wczesnej epoce żelaza i ich powiązania z innymi terenami, 17-20.09.1991 - Rzeszów (referat).
• Człowiek i środowisko naturalne w dorzeczu Odry w pradziejach i średniowieczu, 6-8.10.1993 r. - Bytom Odrzański (referat).
• Dziedzictwo kulturowe epoki brązu i wczesnej epoki żelaza na Górnym Śląsku i w Małopolsce. Tak zwana grupa górnośląsko-małopolska kultury łużyckiej, 26-29.04.1994 r. - Rudy Raciborskie (referat).
• Siedlung, Gesellschaft und Umwelt in ur- und frühgeschichtlicher Zeit - methodische Möglichkeiten und Probleme ihrer Rekonstruktion, 27-29.09.1994 r.- Lebus (referat).
• Rola Odry i Łaby w przemianach kulturowych epoki brązu i epoki żelaza, 23-24.11.1995 r. - Gliwice (referat).
• Dorobek polskiej archeologii i prahistorii ostatniego półwiecza (stan i perspektywy badań), 27-30.10.1997 r. - Puszczykowo (referat).
• Architecture in archaeological context and the posibility of its interpretation, 23-25.06.1999 r. - Liptovská Mara (referat).
• Sztuka epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej, 26-28.06.2000 r. – Biskupin (referat).
• Ślęża - mons nimis exelsus et grandis, 5-6.10.2001 r. - Wrocław (referat).
• Polsko-słowackie spotkanie ceramiczne, 26-27.11.2003 r. - Wrocław (referat).
• Causa creandi. O pragmatyce źródła historycznego. Ad fontes. IV Interdyscyplinarne Spotkania Historyczne, 21-24.05.2003 r. - Lądek Zdrój (referat).
• Problémy výskumu keramiky v hrobach, 11-13.05.2004 r. - Nitra (referat).
• Hominem quarere. Człowiek w źródle historycznym. Ad fontes. V Interdyscyplinarne Spotkania Historyczne, 26-29.05.2004 r. - Jugowice (referat).
• Antropomorfizacja w pradziejach i starożytności, 1-2.06.2005 r. - Gdańsk (referat).
• Mundus hominis - cywilizacja, kultura, natura. Ad fontes. VI Interdyscyplinarne Spotkania Historyczne, 4-7.05.2005 r. - Jamrozowa Polana (referat).
• Krzemieniarstwo wspólnot kultur pól popielnicowych (około 1300-400 lat p.n.e.), 20-22.10.2005 r. (referat).
• Cor hominis. Wielkie namiętności w dziejach, źródłach i studiach nad przeszłością. Ad fontes. VII Interdyscyplinarne Spotkania Historyczne, 31.05-2.06.2006 r. - Polanica Zdrój (referat).
• Sztuka pradziejowa i wczesnośredniowieczna jako źródło historyczne, 5-7.07.2006 r. - Biskupin (referat).
• Tempus fugit? Zmienność i stałość świata w źródłach i metodologiach historycznych. Ad fontes. VIII Interdyscyplinarne Spotkania Historyczne, 3-5.06.2007 r. - Wrocław-Pawłowice (referat).
• Terra cognita. Przestrzeń i jej interpretacja w perspektywie studiów nad przeszłością. Ad fontes. IX Interdyscyplinarne Spotkania Historyczne, 22-24.10.2008 r. - Środa Śląska (referat).
Udział w organizacji konferencji naukowych:
• Rola Odry i Łaby w przemianach kulturowych epoki brązu i epoki żelaza, 23-24.11.1995 r. - Gliwice.
• Ceramika jako źródło poznania systemów kulturowych w Słowacji i Polsce - Keramika ako prameň poznania kultúrnych systémov na Slovensku a v Pol’sku, 28-29.10.1999 r. - Wrocław.
Dziedziny aktywności popularyzatorskiej:
• Udział w organizacji wystawy „Co nowego w archeologii wrocławskiej?”, 2.08.25.10.1991r. w Muzeum Archeologicznym we Wrocławiu; wywiad popularyzujący wystawę dla audycji „Studio Odra” rozgłośni Polskiego Radia we Wrocławiu (10.08.1991 r.)
• Wywiad dla „Gazety Wrocławskiej” nr 199 (15 301) z dnia 26.08.1999 r. na temat badań ratowniczych w ramach nadzoru archeologicznego IAE PAN we Wrocławiu-Ołbinie.
• Wywiad dla czasopisma „Wprost”: wykorzystany w artykule E. Nieckuły „Palec, który mówi”, nr 47/2009 (1400).