Opis popularyzatorski projektu

Opis popularyzatorski projektu:

Badania zabytków z „okresu pogranicza” (zarówno w rozumieniu chronologicznym, jak i terytorialnym) umożliwiają wskazanie różnic, a także podobieństw, w czasie użytkowania niektórych wyrobów szklanych, zmian w recepturach mas użytych do ich wykonania, czy też frekwencji występowania. W trakcie realizacji grantu zweryfikowano liczbę średniowiecznych przedmiotów szklanych i szkliwionych pozyskanych w trakcie badań archeologicznych Wrocławia, Opola, Legnicy, Raciborza i Głogowa i ich chronologię. Scharakteryzowano je także pod względem morfologicznym i stylistycznym (tego jak wyglądają), typologicznym (jaki rodzaj przedmiotu reprezentują) oraz technologicznym (z jakiego rodzaju szkła i w jaki sposób dany przedmiot wykonano). Przeprowadzona bardzo duża liczba analiz laboratoryjnych, w tym określających skład chemiczny zabytków, umożliwiła lepsze poznanie zagadnień związanych z wytwórczością szklarską na Śląsku w średniowieczu. Pozwoliła również, na identyfikację importów oraz wyrobów lokalnych warsztatów, a także przyniosła wskazówki dotyczące kierunków i intensywności kontaktów handlowych ośrodków rezydencjonalnych Śląska z innymi terenami. W trakcie realizacji grantu udzielono także odpowiedzi na pytania dotyczące funkcji i roli szkła w życiu ówczesnych ludzi, podkreślając, że mogło być ono wyznacznikiem statusu społecznego lub ekonomicznego. Identyfikacja znalezisk i ich analiza przestrzenna na grodzie w Opolu-Ostrówku pozwoliła na wskazanie potencjalnego miejsca o charakterze publicznym – karczmy, placu targowego lub miejsca poboru danin. Zrealizowane badania przyczyniły się również do przybliżenia charakteru i przebiegu przemian społeczno-gospodarczych na Śląsku w dobie okresu lokacyjnego.

Zrealizowany projekt być może skłoni innych badaczy do opracowywania źródeł archeologicznych, w tym archiwalnych, w ujęciu interdyscyplinarnym i spojrzenia na źródło archeologiczne jako narzędzie do udzielenia odpowiedzi na pytania historyczne. Badania z zakresu archeometrii szkieł przyczyniają się także do rozwoju konserwatorstwa, muzealnictwa i prawidłowej opieki nad zabytkami, a także cyfrowej dokumentacji dziedzictwa narodowego. Barwne fotografie, opis i rekonstrukcje przedmiotów pozwalają na lepsze poznanie przedmiotów używanych kilkaset lat temu. 

Research on „borderline” artefacts (understanding „the borderline” as both a chronological and teritorial one) enable us to point out the differences and similarities in the period of use of some glass objects, changes in the used mass recipes or frequency of their occurrence at sites. As a part of the project, the number and chronology of glass and enameled objects found during archaeological research of Wrocław, Opole, Legnica, Racibórz and Głogów were verified. They were characterized in terms of morphology and stylistics (what they look like), typology (what type of object it is) and used technology (what type of glass was used and how the object was made). The large number of analyses that were carried out, including chemical composition analyses, allowed for a better understanding of various aspects of glass-making in medieval Silesia. The study  also enabled us to identify imported objects and the ones that were produced in local workshops as well as brought some hints on directions and intensity of trade between Silesian residential centres and other areas. During the realization of the project the question on the function of glass in the lives of people at that time was answered, focusing on the fact that it might have been an indicator of social or economic status. The identification of finds from the stronghold on Opole-Ostrówek and their spatial analysis allowed for an attempt to identify a public place – a tavern, a marketplace or a tribute collecting point. The study also contributed to extending our knowledge on the character and course of social and economic changes in the location period in Silesia.

The fulfilled project may encourage other researchers to study archaeological sources, including the archival ones, in an interdisciplinary way and also to look at an archaeological source as a tool that might be helpful in answering historical questions. Archeometric studies of glass are also crucial for the development of conservation, museology, the appropriate protection of cultural heritage as well as digital documentation of national heritage. Coloured photographs, descriptions and reconstructions enable us to get more information on the objects that were used centuries ago.